Hongaars water

In de middeleeuwen was destillatie een methode van alchemisten om de essentie van materie te concentreren. Als parfumgebruikers hebben we veel te danken aan het werk van deze pioniers.

Ten eerste vonden ze bij het onderzoek naar de essentie van wijn de alcohol uit. Alcohol werd nog vele eeuwen wijngeest genoemd, het vluchtige bestanddeel van de wijn dat als een ontastbare geest uit de vloeistof probeerde te ontsnappen.

Maar ook een groep belangrijke geurstoffen kon pas na de ontdekking van destillatie, of in dit geval vooral de stoomdestillatie worden gebruikt: etherische olie, nog steeds veel gebruikt als geur- en smaakstoffen.

Ook het parfum dat vaak wordt gezien als het eerste "echte" parfum -echt omdat het op alcohol gebaseerd was- werd volgens het verhaal door destillatie gemaakt. Dit parfum staat bekend als het Hongaars water ofwel l'eau de la reine d'Hongrie.

Hoewel de historische bronnen elkaar zoals vaak wat tegenspreken mogen we aannemen dat dit werd gemaakt door rozemarijn te destilleren in alcohol. We kunnen het ons nu niet meer voorstellen, maar dat parfum zou indertijd inderdaad echt een diepe indruk hebben kunnen achtergelaten.

We zijn gewend aan de sterke geurindruk van een parfum. Door de snelle verdamping van het vluchtige alcohol worden snel een boel geurstoffen in de lucht gebracht die een sterke geurimpressie in het reukorgaan geven. In een tijd dat dat een nieuwe uitvinding was gaf dat ongetwijfeld een schokeffect.

De uitvinding of het eerste gebruik van het Hongaars water wordt toegeschreven aan Elizabeth van Polen, die ook enige tijd over Hongarije regeerde, vandaar de Franse naam l'eau de la reine d'Hongrie. Volgens het verhaal zorgde regelmatig gebruik van dit Hongaars water op zeventigjarige leeftijd voor genezing van haar jicht en andere lichamelijke klachten.

Als bonus werd ze door het gebruik zo mooi en jeugdig dat ze het hof werd gemaakt door de Poolse koning die weduwnaar was en haar trouwde. Tot zover het verhaal, volgens de geschiedschrijvers trouwde ze namelijk al op jonge leeftijd met Karel I van Hongarije en bleef het daar bij.

Het verhaal van het Hongaars water past goed in de traditie van cosmetica, inclusief parfums: gebruik van parfum levert een eeuwige jeugd op en maakt je aantrekkelijk. Wat dat betreft is er niets veranderd, al zou een parfum dat alleen naar rozemarijn rook heden ten dage waarschijnlijk weinig indruk maken.